Communicatie met ouders

Inleiding

Op De Meerwaarde hechten we belang aan een goede communicatie en samenwerking met de ouders van onze leerlingen. We vinden dit niet zomaar belangrijk, we zien het als een noodzaak, omdat school samen met de ouders verantwoordelijk is voor de begeleiding en opvoeding van kinderen. Beide hebben hierin hun eigen rol en taken, je kunt zeggen dat er sprake is van een gedeelde verantwoordelijkheid.

Op de school werken we vanuit de gedachte dat je de verhoudingen tussen kind, ouders en school kunt weergeven in een driehoek. Deze driehoek wordt ook wel de dynamische driehoek genoemd. De zijden zijn de contact- en communicatielijnen. De ruimte binnenin de driehoek is de ruimte die het kind heeft om te groeien. Als er sprake is van een gelijkzijdige driehoek is er sprake van een evenwichtige situatie waarin het kind de meeste ruimte heeft om zichzelf te ontwikkelen.
Om zorg te dragen voor deze evenwichtige situatie zien we het verstrekken van informatie als een wederkerig proces tussen school en ouders.
Dit houdt in het volgende in:
De Meerwaarde informeert ouders omtrent belangrijke zaken die spelen rondom een leerling. Van ouders en verzorgers wordt verwacht dat zij de mentor informeren over de belangrijke zaken die er in de thuissituatie spelen.
 

Ouders

In dit protocol wordt gesproken over de (gezaghebbende) ouders van de leerling. Het gaat dan over de ouders die volgens de wet vader of moeder zijn. De wettelijke ouders zijn niet altijd de biologische ouders.
Voor de wet is de moeder de biologische moeder of de adoptief moeder. De vader is de man met wie moeder getrouwd was op het moment dat de leerling geboren is, de man die de leerling erkend (via wettelijke procedure) of geadopteerd heeft of de man wiens vaderschap door de rechter is vastgesteld.
 

Gezag

In Nederland staan alle minderjarigen (kinderen tot 18 jaar) onder gezag. Voor jongeren vanaf 16 jaar kan bij uitzondering door de kinderrechter het gezag opgeheven worden. Er zijn verschillende vormen van gezag.

Ouderlijk gezag (één ouder)

Ouderlijk gezag is gezag dat wordt uitgeoefend door één ouder. U kunt bijvoorbeeld als moeder alleen het gezag hebben als de vader het kind niet heeft erkend of als dit wel is gebeurd maar u geen gezamenlijk ouderlijk gezag heeft aangevraagd. Ook kan de rechter het gezag aan u alleen hebben toegewezen.

Gezamenlijk ouderlijk gezag (twee ouders)

Als u als ouders samen het gezag uitoefent, heet dat gezamenlijk ouderlijk gezag. Soms krijgt u automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag, in andere gevallen moet u dit aanvragen bij de rechtbank.

Voogdij

Voogdij is gezag over minderjarige kinderen dat iemand anders dan de ouders uitoefent. Bijvoorbeeld als de ouders allebei zijn overleden. Ook een voogdijinstelling, zoals Bureau Jeugdzorg, kan de voogdij over een kind hebben. Naar aanleiding van een Onder Toezicht Stelling wordt er een gezinsvoogd aangesteld door de kinderrechter. Een gezinsvoogd heeft in tegenstelling tot een voogd geen gezag. Bij een Onder Toezicht Stelling behouden de ouders het gezag.

Gezamenlijk voogdij

Gezamenlijke voogdij wordt uitgeoefend door de voogd en zijn of haar partner. Het gaat hier om twee niet-ouders. Ook twee mannen of twee vrouwen kunnen samen voogd zijn.

Rechten van leerlingen

Tot 12 jaar

Kinderen tot 12 jaar vallen volledig onder het gezag van de ouders. De met het gezag belaste ouders nemen beslissingen en worden van informatie voorzien. Toch zijn de wat oudere kinderen in deze leeftijdscategorie vaak al heel goed in staat om mee te denken. Volgens de wet dienen ouders en hulpverleners bij het nemen van beslissingen dan ook rekening te houden met de opvattingen en de wensen van het kind zelf.

12 tot 16 jaar

Leerlingen van 12 tot 16 jaar vallen onder het gezag van de ouders. Ouders nemen de beslissingen en worden van informatie voorzien. Leerlingen van 12 tot 16 jaar hebben volgens de wet een belangrijke eigen stem. Daarom is het van belang ook informatie te verschaffen aan leerlingen van 12 tot 16 jaar. Voor aanmelding bij bijvoorbeeld het ZorgAdviesTeam (ZAT) is het van belang dat naast de ouders ook de leerling toestemming geeft.

16 jaar en ouder

Leerlingen van 16 jaar en ouder worden op één lijn gesteld met volwassenen en worden dus niet meer als minderjarig beschouwd, ook al zijn zij nog geen 18 jaar. Een leerling kan zelfstandig beslissen of hij voor een onderzoek of behandeling toestemming geeft. Er is geen toestemming van de ouders nodig. Een leerling heeft er recht op volledig te worden geïnformeerd; de ouders worden alleen geïnformeerd als hun kind daarmee akkoord gaat.

Informatieverstrekking

De ouders van een leerling tot 16 jaar hebben het recht op informatie. Vanaf 16 jaar hebben ouders het recht op informatieverstrekking, mits de leerling hiermee instemt. Op De Meerwaarde hechten wij groot belang aan de samenwerking met ouders, ook wanneer het gaat om leerlingen van 16 jaar of ouder. We vinden dat we naast onze wettelijke verplichtingen naar ouders ook een morele verantwoordelijkheid naar ouders hebben. Wij zullen daarom leerlingen van 16 jaar of ouder stimuleren en motiveren om openheid van zaken te geven wanneer deze ouders buiten zaken willen houden. De Meerwaarde zal informatie verstrekken aan de met het gezag belaste ouders. Dit kunnen de ouders of de voogd zijn. Ouders hebben zelf de verantwoordelijkheid om de informatie die zij ontvangen omtrent het kind met elkaar te delen. Naast het recht op informatie hebben ouders ook de verantwoordelijkheid zich betrokken te tonen bij school en om informatie te vragen wanneer hieraan behoefte is. Betrokkenheid vanuit ouders richting school wordt door De Meerwaarde zeer op prijs gesteld.

Informatieverstrekking bij gescheiden ouders

Wanneer ouders gescheiden zijn behouden beide ouders het gezag (tenzij dit via de kinderrechter anders wordt geregeld). Dit geldt ook wanneer één van de ouders geen omgang meer heeft met de leerling. Dit betekent dat beide ouders recht hebben op informatie over hun kind. Normaliter wordt bij gescheiden ouders de informatie vanuit De Meerwaarde verstrekt aan de ouder waarbij de leerling woont. Het is de verantwoordelijkheid van deze ouder om de andere ouder te informeren, eventueel door tussenkomst van een derde partij.

Wanneer één van de ouders het niet eens is met deze manier van informatieverstrekking dan kunnen er andere afspraken worden gemaakt. Het aangeven van dit probleem is de verantwoordelijkheid van ouders. Ouders kunnen hiervoor een verzoek indienen bij de mentor of teamleider van de leerling. De teamleider geeft vervolgens bij de administratie aan dat de informatie aan beide ouders wordt verstrekt. Huisbezoeken door de mentor worden gebracht op het adres waar de leerling woont.
Beide ouders kunnen contact opnemen met vragen omtrent de leerling. De Meerwaarde streeft naar openheid en zal beide ouders proberen te informeren. Beide gezaghebbende ouders mogen informatie opvragen. In een gesprek, telefonisch of per mail zal De Meerwaarde informatie verstrekken omtrent de schoolontwikkeling en de sociaal-, emotionele ontwikkeling en gedragsontwikkeling.
De Meerwaarde wil leerlingen een veilig klimaat bieden. Om deze reden stelt De Meerwaarde zich meerzijdig partijdig op bij conflicten tussen ouders. Dit houdt in dat we partijdig zijn met alle betrokkenen (vader, moeder, kind(eren)). Informatie over de opvoeding van de ene ouder wordt aan de andere ouder niet verstrekt om te voorkomen dat de school in een conflict terecht komt waardoor de leerling zijn veilige klimaat binnen school kwijt raakt. Het is daarom niet gewenst dat een ouder nadat er met de andere ouder is gesproken hiervan verslag opvraagt.
Informatieverstrekking aan de niet met het gezag belaste ouder
Volgens artikel 377c van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek hebben beide ouders recht op informatie, ook indien de ouder niet is belast met het ouderlijk gezag. Ondanks het feit dat de ouder geen gezag heeft, blijft hij of zij belanghebbende. Informatieverstrekking aan de niet met het gezag belaste ouder vindt plaats wanneer deze ouder daartoe verzoekt, in overleg met de met gezag belaste ouder en indien dit in het belang van de leerling is.

Oudergesprekken

De Meerwaarde hecht aan betrokkenheid van beide ouders en daarom worden in principe beide met het gezag belaste ouders uitgenodigd voor een gesprek over de leerling. Dit betekent dat wanneer ouders gescheiden zijn en de ouder waar de leerling woont hierover een uitnodiging ontvangt, deze uitnodiging ook geldt voor de andere met gezag belaste ouder. Indien één van de ouders geen gezamenlijk gesprek wenst kan hij of zij een verzoek doen tot een individueel gesprek.
Correspondentie
Correspondentie zal gericht zijn aan beide met het gezag belaste ouders. Dit betekent dat brieven over ouderavonden en dergelijke, handelingsplannen en rapporten aan beide ouders zijn gericht. Van ouders wordt verwacht dat zij elkaar hiervan op de hoogte stellen. Dit geldt ook in situaties waarin ouders gescheiden zijn en er geen regeling getroffen is voor correspondentie naar beide adressen.

Onderlinge problemen tussen ouders

De Meerwaarde richt zich op onderwijs en het welzijn van de leerling. De veiligheid dient gewaarborgd te worden. Om deze reden is het niet toegestaan dat ouders hun onderlinge relationele problemen op school of via school beslechten.

Dossierinzage

Ouders hebben recht op inzage in een leerlingdossier. Dit geldt niet voor werkaantekeningen van medewerkers van de Meerwaarde.
  • Leerlingen tot 12 jaar: De ouders hebben het recht het dossier in te zien, de kinderen niet. Als de ouders dat willen, kunnen zij het dossier, of een gedeelte daarvan, met het kind doornemen.
  • Leerlingen van 12 tot 16 jaar: Zowel het kind als de ouders hebben recht op inzage in het dossier.
  • Leerlingen vanaf 16 jaar: Een jongere heeft het recht om het dossier in te zien; daar is geen toestemming van zijn ouders voor nodig. De ouders mogen het dossier enkel inzien als de leerling daar akkoord mee gaat.

Wijziging geslachtsnaam

Het komt voor dat een leerling of een van de ouders een andere geslachtsnaam wenst te gebruiken voor de leerling. Dit is enkel mogelijk wanneer de naamwijziging door de kinderrechter is toegekend.

Conclusie

Het welzijn van de leerling staat binnen De Meerwaarde voorop. Er kunnen zich situaties voordoen waarin de aanpak van ouders niet overeen komt met wat de school van belang acht voor de leerling. In die gevallen zal de mentor, de zorgcoördinator of de teamleider proberen dit probleem op te lossen.

Bronnen

Het Burgerlijk wetboek

http://www.rijksoverheid.nl/

Jos van Gorp en Stichting Thomas Asselijn, Gescheiden ouders houden het recht op informatie ; Perspectief (tijdschrift ministerie van justitie) nr. 5, juli 2003.

Pieter Vermeulen, Protocol School en Scheiding; Scheiding en Ouderschap. http://www.sep-scheiden.nl/